دکتری فرهنگ و تمدن اسلامی از دانشگاه بین المللی اسلامی مالزی / رایزن فرهنگی ج.ا.ا در مالزی
چکیده
در حال حاضر، انواع قرائتهای مختلف و گاه متضاد از اسلام در این سرزمین وجود دارد و مسلمانان بومی، همواره بهدنبال تقویت مبانی هویت خود، بهمثابه اکثریت و یا اقلیت مسلمان در جنوب شرق آسیا با تمسّک به یکی از این جریانهای فکری بودهاند. مردم کشورهای مالزی و اندونزی، بیش از دیگر ملل جنوب شرق آسیا به بحث و مناقشه درباره هریک از این تفکرات اسلامی میپردازند، اما وضعیت در تایلند و فیلیپین به گونه دیگری است، یعنی مردم این دو کشور اغلب با جریانسازیهای دینی-نژادی روبهرو هستند و به اسلام، تنها از منظر خویشاوندی، نژادی، قومی، زبانی و در نهایت فرهنگی مینگرند و مسائل تئوریک شریعت، مسائل مهم و روز آنان تلقی نمیشود. پس از دوره سوهارتو (1998م) و نیز حادثه یازده سپتامبر 2001، افراطگرایان جهادی در منطقه شرق آسیا رسوخ پیدا کردند. فشارهای اقتصادی و مقابله با مدرنیسم مادیگرا و همینطور جریان جهانی شدن و طبیعت مصرفگرایی کاپیتالیسم، دخالتهای غربیها در کشورهای اسلامی و اعمال فشار و زور بر مسلمانان فلسطین، تجاوز آمریکا به افغانستان و دخالت نابهجا در منطقه بالکان، همگی دست بهدست هم دادند و سبب شدند تا بسیاری از مسلمانان این منطقه بهسمت اسلام رادیکالی و قرائت افراطگرایانه از دین روی آورند. تفکرات سلفی با حمایت عربستان سعودی از یکسو و نگرشهای روشنفکران ملیگرا و لیبرال از سوی دیگر، هر دو در کنار هم پیش میرفتند و گاه نیز بر سر منافع مشترک میان آنها نزاع و درگیری شکل میگرفت.